یادداشت های روزانه غزه (۶)

« حفاظت کامیون های توزیع کمک توسط مردان مسلح»

رامی ابو جموس یادداشت های روزانه خود را برای «اوریان ۲۱» می نویسد. او که بنیانگذار «غزه پرس» - دفتری که در ترجمه و کارهای دیگر به روزنامه نگاران غربی کمک می کند- است، ناگزیر شده با همسر و پسر دو سال و نیمه اش ولید، آپارتمان خود در شهر غزه را ترک نماید و اکنون به طور مشترک با یک خانواده دیگر، در آپارتمان ۲ اتاق خوابه ای سکونت دارد. او رویداد های روزانه خود و غزه ای های رفح، که در این منطقه بینوا و پرجمعیت گیرافتاده اند را برای انتشار در «اوریان ۲۱» می نویسد:

سه شنبه ۱۲ مارس ۲۰۲۴

از ماه رمضانی که در شرایط عادی داشتیم حرف بزنیم. در شرایط عادی چراغ های ماه رمضان در همه جا ، خیابان ها، خانه ها و فروشگاه ها دیده می شد. در کنار فروشگاه هایی که هدیه های ماه رمضان را می فروختند، بلندگوهایی آهنگ های مذهبی را پخش می کردند و می گفتند: «ماه رمضان رسیده، برای روزه آماده شوید!». در شرایط عادی آهنگ های شادی نیز برای کودکان وجود داشت. این آهنگ ها که غالبا مصری است، در همه دنیای عرب شناخته شده است.

رمضان ماه شادی و مصرف است. در شرایط عادی و در طول ماه رمضان هرچه که هرکس بخواهد هست. بازارها پر از انواع کالاست، اما نه این بار.

پیشتر، در طول ماه رمضان، ۳ یا ۴ ساعت پیش از غروب آفتاب – یعنی پیش از افطار- همه برای خرید به خیابان ها می رفتند تا برای پختن شیرینی مواد لازم را بخرند، چون رمضان ماه شیرینی هم هست. اما امروز دیگر چیزی یافت نمی شود یا قیمت آن سرسام آور است. وقتی فکر می کنم که پیشتر گفته می شد که در طول ماه رمضان قیمت اجناس گران تر می شود... وضعیت امروز به فکر کسی هم نمی رسید. امروز شیرینی ماه رمضان مانند «قطایف» (۱) دیگر وجود ندارد. معمولا باید آن را با میوه های خشک یا پنیر سفید شیرین مخلوط کرد. امروز، نه میوه خشک وجود دارد و نه پنیر سفید شیرین.

پیشتر، تمام شب را بیدار می ماندیم و در خیابان ها و کنار ساحل دریا می گشتیم. موضوع خیلی مهم دیگر ماه رمضان، دیدارهای خانوادگی و با همسایگان بود. ماه رمضان ما را متحد می کرد. امروز، از خانه بیرون رفتن خطرناک است. از غروب آفتاب، تقریبا منع عبور و مرور برقرار است.

به هر حال چیزی برای دادن و گرفتن وجود ندارد. روز دوشنبه، خواستیم به دیدن دوستانی که مانند ما از خانه شان رانده شده اند برویم، اما چیزی برای دادن به کودکان آنها نداشتیم. نه شیرینی و نه کنافه (۲). تصمیم گرفتیم دیدار را به تعویق بیندازیم تا ببینیم آیا می شود چیزی در بازار یافت.

قیمت ها به شدت بالا رفته است. پیشتر، هر کیلو قطایف بین ۸ تا ۱۲ شِکِل (۲ تا ۲.۵ یورو) بود. امروز قیمت آن بین ۴۰ تا ۵۰ شِکِل (۱۰ تا ۱۲.۵ یورو)است. بسته ۲۵۰ گرمی میوه های خشک ۴ شِکِل (1 یورو) بود، امروز قیمت آن ۱۰ برابر شده و کیفیت آن هم به شدت کاهش یافته است. درمورد گوشت، اگر پیدا شود، قیمت آن کیلویی ۱۵۰ شِکِل (۳۷.۵ یورو) است. خرید یک کیلوی آن برای یک خانواده ۵ نفری به هیچ وجه مقدور نیست. به عنوان مثال، ما در نخستین افطار ماه رمضان فقط برنج با لوبیا سفید کنسروی خوردیم. تازه ما نسبت به اغلب جابجا شده های دیگر وضع بهتری داریم. کودکان رویای خوراکی های مخصوص ماه رمضان مانند سمبوسک(۳)، کنافه و قطایف را دارند ولی یافت نمی شود.

برای یافتن آب شرب تلاش زیادی لازم است. سازمان های غیردولتی گاه آن را در اردوگاه ها توزیع می کنند و یا باید آن را خرید که این کار تلاش و وقت زیادی می طلبد و گران هم هست.

قیمت بطری ۱.۵ لیتری آب معدنی ۳ شِکِل (۰.۷۵ یورو) است. من آن را فقط برای کودکان می خرم و برای خودمان آب از کامیون های مخزن دار به قیمت هر ظرف ۲۰ لیتری ۳ شِکِل می خرم. این آب از مرکز تصفیه می آید. هنوز ۳ مرکز تصفیه وجود دارد. آنها آب را با پمپ به داخل چاه ها می فرستند. فکر می کنم که UNRWA برای پمپ ها به آنها سوخت می دهد. این آب زلال است اما اطمینان صددرصدی وجود ندارد که قابل شرب باشد.

مواد غذایی به صورت قطره چکانی می رسد. به طور متوسط بین ۱۰۰ تا ۱۲۰ کامیون در روز است، در حالی که دستکم به ۵۰۰ کامیون در روز نیاز است. همه آنها از مصر می آید اما در نهایت باید از پایانه های اسرائیلی عبور کند و بازرسی شود. کامیون ها از مرز مصر در رفح وارد و به سوی دو پایانه نیتزانا و کرم سالم هدایت می شود و سپس به رفح می رسد. کالاها از کامیون های مصری به کامیون های فلسطینی منتقل می شود.

دو نوع کامیون وجود دارد، یکی مال سازمان ملل متحد و دیگری متعلق به سازمان های غیردولتی مانند هلال احمر، CICR(کمیته بین المللی صلیب سرخ) یا متعلق به موسسه های خصوصی حمل و نقل فلسطینی است که تعداد آنها بین ۲۴ تا ۳۰ کامیون در روز است. ۶ موسسه حمل و نقل از سوی اسرائیلی ها انتخاب شده است. مواد غذایی عمدتا در مصر خریداری می شود و غالبا کیفیت آن بد است. قوطی های کنسرو گاه ضایع و خراب است چون فروشنده های مصری یا واردکننده های فلسطینی می خواهند سود بیشتری به دست آورند. معمولا مقصد این کامیون ها شمال نوار غزه است اما پس از «کشتار آرد» (۴) تعداد کمی از کامیون ها از ایستگاه بازرسی که نوار غزه را به دو نیمه شمالی- جنوبی تقسیم می کندعبور می کنند. می دانیم که کسانی که کشته شدند می خواستند مستقیما از بار کامیون ها استفاده کنند چون گرسنه بودند. این درست است که غارت هایی هم توسط گروه هایی انجام می شد، اما مردمی که به کمک ها یورش بردند اکثرا افراد دچار کمبود بودند زیرا توزیع به هیچ وجه دربرگیرنده نیازهای همه نیست.

گفته می شود که حداکثر ۱۵۰ کامیون در روز وارد می شود. این عبارت از ۱۵۰۰ پالت برای ۲.۳ میلیون تن است. به این ترتیب، به هر فرد حتی نصف قوطی کنسرو هم نمی رسد.

کمک ها بد توزیع می شود. به عنوان مثال، خود من یک بار دنبال آن رفتم ولی چیزی دریافت نکرده ام. البته، چیزی هم درخواست نکرده ام، اما کسی به دیدنم نیامده است و صدهاهزار تن دیگر چون من هستند که چیزی دریافت نکرده اند. اسرائیلی ها به کمبود دامن می زنند چون می خواهند که قیمت ها افزایش یابد و کمبود منجر به مرج و مرج شود.

ولی حالا غارت ها کمتر شده است. این امر دیگر در رفح تقریبا وجود ندارد، چون کامیون ها توسط مردان مسلح به باتوم یا کلاشنیکف محافظت می شود. حفاظت از کمک های انسان دوستانه را افراد حماس به عهده دارند. موسسه های خصوصی هم نگهبان های خود را دارند و گاه نیز از افراد حماس کمک می گیرند.

معمولا در ماه رمضان مسجدها پر از مردم است. در بیرون از مسجد در میدان ها و محل های باز هم نماز خوانده می شود، اما این بار چنین نیست. امروز هنوز چند تن از اهالی رفح برای نماز به مسجد می روند، اما دلیل آن این است که آنها آنچه که به سر ما جابجا شده ها آمده را تجربه نکرده اند، یعنی مسجدهای بمباران شده توسط ارتش اسرائیل را که برای کشتن مومنان. من از زمانی که به رفح آمده ام به مسجد نرفته ام ولی صدای دعا را از بلندگوهای مسجد همسایه شنیده ام که ابراز امیدواری می کند که خدا این جنگ را در طول ماه رمضان متوقف کند. در بلندگو از مقاومت و بردباری سخن گفته و ادعا می شود که همه اینها یک آزمون الهی است.

دیگر دعای مخصوص شب های ماه رمضان خوانده نمی شود. معمولا این دعا به صورت دسته جمعی، به ویژه زمانی که هوا خوب بود، در فضای آزاد خوانده می شد.

همه اینها دیگر وجود ندارد.

۱- کرپ کمی کلفت

۲- نوعی دسر از خمیر سمولینای بسیار نازک و پنیر.

۳- نوعی قطاب پرشده از گوشت و پنیر