مسئله فلسطین انتخابات بریتانیا را به چالش می کشد

در بریتانیا، نظام سنتی دو حزبی ای که با تقابل جناح راست و چپ توسط احزاب محافظه‌کار و کارگر نمایندگی می شود، زیر سوال رفته است. اگرچه در جناح راست، نایجل فاراژ ، نماینده راست افراطی، از حزب اصلاحات بریتانیا، هنوز به طور گسترده همچون یک دلقک سیاسی در نظر گرفته می شود، وضعیت در جناح چپ متفاوت و مشخصه آن عدم حضور یک حزب مهم است.

هنگامی که جرمی کوربین، یکی از حامیان سرسخت فلسطین، در سال ۲۰۱۵ رهبر حزب کارگر شد، ده ها هزار نفر به او پیوستند و این حزب با بیش از نیم میلیون عضو به بزرگترین ابعاد تاریخی خود از دهه ۱۹۷۰ دست یافت. اما پس از شکست در انتخابات ۲۰۱۹، رهبری جدید و در صدر آن کی یر استارمر، وکیل حقوق بشر، نه تنها حزب را به سمت راست سوق داد، بلکه فعالانه تا آنجا که می توانست بسیاری از اعضای چپ را کنار گذاشت، که بسیاری از آنها متهم به یهود ستیزی شدند. با این حال، بسیاری از این افراد حذف شده، یهودیان ضد صهیونیست هستند، مانند نائومی-ویمبورن-ایدریسی(Naomi-Wimborne-Idrisi) و ریکا برد(Rica Bird). هر دو در سال ۲۰۲۲ در مجموعه‌ای از برنامه های آموزنده و افشاگر در شبکه الجزیره (۱) حضور یافتند. این برنامه ها بر کمپین علیه کوربین متمرکز بود که به دروغ متهم به یهودستیزی شده و به همین دلیل از حزب کارگر اخراج گشته بود. او اکنون به‌عنوان یک نامزد مستقل در حوزه انتخابیه لندن که طی دهه‌ها در آن انتخاب شده است، در مبارزه انتخاباتی شرکت می کند و فعالانه در جنبش کنونی طرفداری از فلسطین حضور دارد. این کمپین علیه کوربین و باصطلاح یهود ستیزان باعث شد که تعداد اعضای حزب کارگر تا مارس ۲۰۲۴ تا ۳۶۶ هزار نفر کاهش یابد.

این پیروزی حزب کارگر نیست

حزب کارگر کی یر استارمر که با ایدئولوژی نئولیبرال همسو است، همچنین طی ماه‌ها مواضع قاطعانه طرفداری از اسرائیل را حفظ کرد و از درخواست آتش‌بس در غزه امتناع ورزید و همه طرفداران فلسطین را به یهودستیزی متهم کرد. آنچنان که اتحاد بین المللی یادبود هولوکاست (IHRA) تبلیغ کرده که هر موضع ضد اسرائیلی ای حتما یهودستیزانه است. در روزهای پس از حمله اسرائیل به غزه، بیش از ۲۰ عضو شورای محلی (از جمله ۹ نفر در آکسفورد) به دلیل اظهارات استارمر در طرفداری از اسرائیل در پارلمان و رسانه ها، از حزب استعفا دادند. بسیاری دیگر طی ماه های بعد در سراسر کشور استعفا دادند. اگرچه تعدادی از این افراد مسلمان هستند، اما اکثر آنها مسلمان نیستند.

با نزدیک شدن انتخابات، حزب کارگر تقریباً مطمئن است که دولت بعدی در بریتانیا را تشکیل خواهد داد. این پیروزی به خاطر برنامه‌ای نیست که عناصری از سوسیالیسم در آن وجود دارد یا بر نگرانی‌ها و منافع اکثریت مردم تکیه می کند، بلکه به این دلیل است که حزب محافظه‌کار ریشی سوناک پس از ۱۴ سال ماندن در قدرت، کاملاً بی‌اعتبار شده است. این حزب در چهار سال گذشته با یک سلسله بلایای غیرقابل کنترل افراط گرایی جناح راست و بی کفایتی فاحش روبرو گشت ، که از جمله حول موضوعات مرتبط با سیاست های ضد مهاجرتی و نژادپرستانه متمرکز شده بود.

برخلاف شعار کوربین «برای خیلی‌ها، نه برای عده کمی»( For the many, not for the few)، استارمر البته خواستار «تغییر» است - که به خودی خود بی معنی است- اما در عین حال به شرکت های بزرگ اطمینان می‌دهد که تحت رهبری حزب کارگر ضرر نخواهند دید و هیچ افزایش مالیاتی ای برای کسی و از جمله افراد فوق ثروتمند وجود نخواهد داشت. او سیاست های قبلی حزب در حفاظت از محیط زیست را کنار گذاشته و از افزایش هزینه های نظامی حمایت می کند. بنابراین، این حزب کارگر نیست که در انتخابات پیروز می شود، بلکه محافظه کاران هستند که به دلیل اختلاف و هرج و مرج فزاینده، در آن شکست می خورند.

هزینه طرفداری از اسرائیل

در چنین زمینه ای، جنگ علیه غزه وضعیت را عمیقا دگرگون کرده است. استارمر با هزاران، اگر نگوییم میلیون‌ها مسلمان بریتانیایی و دیگرانی بیگانه شده است که از نسل‌کشی غزه ، حمایت او از اسرائیل و امتناع وی از آتش‌بس، در حالی که هزاران کودک، زن و مرد فلسطینی قتل عام می‌شوند، اظهار تنفر می کنند . بر اساس نظرسنجی های اخیر، ۴۴ درصد از رای دهندگان مسلمان موضع یک حزب در قبال فلسطین را یکی از اولین معیارهای انتخابی خود می دانند(۲).در حالی که ۸۶ درصد از رای دهندگان حزب کارگر طرفدار آتش بس فوری هستند(۳).

استارمر همچنین هرگونه دیدگاه جایگزین را حتی در میان رهبران حزب و نمایندگان مجلس سرکوب می کند. در فوریه، او سرانجام خواستار آتش‌بس شد، اما از اظهار کلمه «فوری» اجتناب کرد که این امر بیانیه وی را بی‌معنا کرد. او یک بحران پارلمانی ایجاد کرد که ناشی از دستکاری رویه کار گروه پارلمانی حزب کارگر بود تا جلوی نمایندگانی را بگیرد که دیگر نمی توانستند ریاکاری بریتانیا در این درگیری را تحمل کنند و تهدید به نافرمانی و دادن رای مخالف به دولت او را مطرح کرده بودند.

در ماه‌های بعد، کی یر استارمر تلاش کرد تا پیش از انتخابات روابط خود را با جامعه مسلمان ترمیم کند، چرا که آرای مسلمانان می تواند در تعدادی از حوزه‌های انتخاباتی، عمدتاً در میدلندز و شمال انگلستان، نتایج را تغییر دهد. اما او در بهترین حالت خواستار آتش بسی بی توان شد که در کنار حمایت وی از حق اسرائیل برای «دفاع از خود» و فروش تسلیحات بریتانیایی که در قتل عام نقش دارد، کاملا بی رنگ بنظر می رسد.

در انتخابات، حداقل ۱۸ فرد مستقل با نامزدهای حزب کارگر رقابت می کنند و برنامه ای را ارائه می دهند که حمایت از فلسطین، یا تنها موضوع یا به عنوان یکی از موضوعات اصلی آن است. جرمی کوربین از جمله آنان است و همچنین دیگرانی که به دلیل درخواست هایشان برای آتش بس فوری و محکومیت نسل کشی جاری در غزه، بدون رعایت اصول سازمانی از حزب اخراج شده اند. اندرو فاینشتاین، یک ضد صهیونیست فعال و نماینده سابق پارلمان آفریقای جنوبی، در حوزه انتخابیه خود با استارمر رقابت می کند. از جمله نامزدهای دیگر می توان به فیضه شاهین اشاره کرد که در حوزه انتخابیه چینگفورد(Chingford ) و وودفورد گرین(Woodford Green) مبارزه می کند. نامزدی وی پس از شروع مبارزه انتخاباتی از سوی حزب کارگر زیر سوال رفت و او به دنبال آن از این حزب استعفا داد. در سه حوزه انتخاباتی بیرمنگام، نامزدهای طرفدار فلسطین در برابر نامزدهای حزب کارگر رقابت می‌کنند: کامل هاوش و احمد یعقوب به عنوان نامزدهای مستقل. جودی مک اینتایر، یکی از حامیان دیرینه فلسطین، که نامزد حزب کارگران بریتانیا به رهبری جرج گلووی است (یک گروه طرفدار فلسطینی که همچنین رفتار بشار اسد، رئیس جمهور سوریه و صدام حسین، رئیس جمهور سابق عراق را توجیه می کند).

راهپیمایی های مردمی به نفع غزه

برخی از این نامزدها به خوبی می توانند کرسی های مورد نظر خود را بدست آورند. در هر صورت آنها با افکار عمومی بسیار هماهنگ هستند. برای اولین بار، تظاهرات گسترده ضد جنگ و طرفدار صلح هر هفته در سراسر کشور برگزار می شود. شعارهای اصلی عبارتند از: «هم اکنون آتش بس! »، «فلسطین را آزاد کنید»، «دست از تسلیح اسرائیل بردارید»، «همه ما فلسطینی هستیم». تظاهرات محلی در سراسر بریتانیا شامل اعتصاب، راهپیمایی و گردهمائی های همبستگی هفتگی است. از اکتبر ۲۰۲۳، ۱۵ تظاهرات بزرگ ملی در لندن برگزار شده است: یکی از آنها ۸۰۰ هزار نفر را به خیابان ها آورد و همه آنها بیش از ۱۰۰ هزار تظاهرکننده داشته اند. حتی در سال ۱۹۶۸، تظاهرات طرفداران ویتنام به این تعداد نرسید، و تنها باری که بیش از یک میلیون نفر در لندن تظاهرات کردند، در سال ۲۰۰۳، علیه حمله قریب الوقوع ایالات متحده و بریتانیا به عراق بود.

علیرغم تبلیغات رسمی دولت که تظاهرکنندگان را به یهود ستیزی خشن متهم می کند و یکی از وزیران محافظه کار، این اعتراضات را «راهپیمایی های نفرت» می نامد، واقعیت بسیار متفاوت می باشد و یادآور راهپیمایی خلع سلاح هسته ای (CND) اواخر دهه ۱۹۵۰ و اوایل دهه ۱۹۶۰ است . شرکت کنندگان با فرزندان، از جمله با کودکان کوچک در کالسکه می آیند. به کسانی که توانایی راه رفتن کمتری دارند، صندلی چرخ دار و یا عصا اهدا می شود. با وجود تعداد زیاد معترضان و پلیس ها، بیشتر تعاملات بین آنها دوستانه است.

یکی از جنبه های بسیار جالب این اعتراضات ترکیب اجتماعی آنهاست. شرکت‌کنندگان از سراسر کشور می‌آیند و شامل یهودیان ، از جمله یهودیان ارتدوکس می‌شود، کسانی که تأکید می‌کنند که مخالف اقدامات اسرائیل و با ساکنان غزه و بسیاری از مسلمانان همبسته هستند. در مورد سن تظاهرکنندگان، آنها بیشتر جوان هستند، اما بسیاری از شرکت کنندگان مسن نیز دیده می شوند که سابقه طولانی راهپیمایی از زمان CND و دوره جنگ ویتنام دارند.

برخلاف اکثریت اعتراضات، جنبش کنونی که به طور گسترده مورد حمایت قرار گرفته، به نظر نمی‌رسد که حول طبقه متوسط تحصیل کرده تشکیل شده باشد. حضور پررنگی از بخش های به حاشیه رانده شده دیده می شود که به ندرت در اعتراضات سیاسی شرکت می کنند. نبود بنرهای حزب کارگر و اتحادیه های بزرگ توجه برانگیز است، اگرچه برخی از گروه های محلی دستورالعمل های ستاد خود را نقض و در تظاهرات شرکت کرده اند.

وسعت بسیج علیه حمله اسرائیل به غزه در انگلیس بی سابقه و این اولین باری است که چنین جنبش توده ای قوی و منسجمی ظهور می کند، آنهم حول یک موضوع بین المللی. اگرچه بعید است که این جنبش تأثیر زیادی بر سیاست طرفداری از اسرائیل دولت فعلی بریتانیا (یا دولت آینده) داشته باشد، اما می تواند پای برخی از نمایندگان طرفدار فلسطین را به پارلمان باز کند. همچنین می‌تواند به تعدادی از اعضای احزاب کوچک‌تر اجازه دهد تا در مقابل حزب کارگر که آرا ئی تقسیم‌شده دارد مقاومت کنند و در نتیجه اکثریت قاطع بالقوه حزب کارگر در پارلمان را زیر سوال برند. بنابراین، می توان امیدوار بود که دولت آینده کمتر با دستور کار نئولیبرال همسو شود و در مورد فلسطین کمتر به نفع اسرائیل تعصب از خود نشان دهد. موضوعی که بار دیگر در صحنه سیاسی الویت یافته است.

۱- The Labour Files, Al Jazeera, septembre 2022.

۲- Tom Belger, « Poll : Two-thirds of Muslim voters plan to vote Labour in 51-point lead over Tories », LabourList, 11 juin 2024.

۳-

« New poll shows sustained British public support for immediate ceasefire in Gaza and the suspension of UK arms sales to Israel », Medical Aid for Palestinians, 17 mai 2024.