زُهران ممدانی، مسلمان چپ‌گرا، محبوب در نیویورک

شهر جهانی نیویورک، شهرداران سفیدپوست، دوشهردار سیاه‌پوست، شهرداران پروتستان، کاتولیک، یهودی، شهرداران با تبار بریتانیائی، ژِرمنی، ایتالیائی و غیره برخود دیده است. اما از زمان نخستین شهردار در سال ۱۶۲۴، این شهر هرگز یک شهردار مسلمان نداشته است – و از سوی دیگر شهردار زن نیز نداشته ... حال‌آنکه در چهارم نوامبر، امکان دارد که نیویورک با شهرداری روبرو شود که آشکارا و بدون عقده‌ هویت مسلمانِ خود را بیان می‌کند.

همه دست‌اندرکارند. در شهری هستیم که بیشترین جمعیت یهودیان را در یک شهر دارد. جمعیت یهودیان در شهر ۸ میلیون و ششصدهزار نفره نیویورک، ۳/۱ میلیون نفر است، با جمعیت مسلمان کمی بیشتر از ۸۰۰ هزار نفر، که به‌ویژه تبار آسیای جنوب‌شرقی (هند، پاکستان، بنگلادش، ...) دارند، اما همچنین به فضای عربی آن نیز (مصر، یمن، ...) باید اشاره کرد. بایستی این نکته را افزود که در این لحظه‌ی خاص، آنچه در غزه می‌گذرد در همه‌ی ذهن‌ها حاضر است.

با ناشناسی روبرو هستیم که در خارج از حوزه‌ی انتخاباتی‌اش نیویورک که یک سال پیش به نمایندگی از آن ایالت در مجلس نمایندگان انتخاب شد، کسی او را نمی‌شناخت؛ ، مردی به نام زُهران ممدانی که در سال ۲۰۲۴ نامزدی‌اش را از ایالت نیویورک اعلام می‌کند. نخستین نظرسنجی ها برای او یک درصد آراء را قائل می‌شد. مهم‌ترین رقیب او، فرماندار پیشین ایالت نیویورک (۱)،آندرو کوئُومُو نزدیک به ۳۴% رأی‌ها را داشت. البته نباید چهار کاندیدای دیگر را فراموش کرد.

غزه، بدون تردید

ممدانی سه نقطه ضعف دارد. ابتدا ۳۴ ساله است، یعنی تجربه سیاسی ندارد. سپس یکی از رهبران شاخه‌ی سوسیالیست‌های دموکرات آمریکا DSA، حزب برنی ساندرز – است که پائی در درون حزب دموکرات و یک پا بیرون آن دارد- ، و جمهوری‌خواهان او را «کمونیست» می‌نامند – که در آمریکا، یک ناسزا محسوب می‌شود- و دستگاه حزب دموکرات، او را بسیار «چپ‌گرا» ارزیابی‌ می‌کند. آخرسر، سومین نقطه‌ضعف او و نه بی‌اهمیت‌تر: تبار هندی و مسلمان بودن اوست. بدتر اینکه این وابستگی را اعلام می-کند. و بدون تعارف، افکارش را درمورد رویدادهای غزه بیان می‌کند.

بااین‌وجود، بسیار زود راهش را باز کرد تا آنجا که در ابتدای تابستان ۲۰۲۵ در انتخابات مقدماتی برای گزینش نامزد حزب دموکرات در انتخابات شهری، با ۴/۵۴% آراء پیروز شد. مسلم است که قدرت سخنوری او برکسی پوشیده نیست، بر سخنانش بسیار مسلط است. اما، فراتر از آن، نکته‌ای که رأی-دهندگان را جلب کرد، صمیمیت او بود -– به‌ویژه در برابر رقیبی چون کوئومو، که سیاستمداری باتجربه است ودر بالاترین حوزه‌های حزبش جاباز کرده است. روزنامه‌نگار سایت خبری اِسلِیت، که کارزار ممدانی را در محله‌های دور از منطقه‌های شیک شهر، دنبال کرده است، می‌نویسد:

«هنگامی که پرسش‌های خفه‌کننده در مورد غزه مطرح می‌شدند، خوب گوش دادم. درجایی که دموکرات‌های دیگر پشت همدردیِ مبالغه‌آمیز یا «تعادل» دروغینِ ناشی از نظرسنجی‌ها پنهان می‌شدند، ممدانی به تفصیل پاسخ می‌داد، بی‌آنکه به مشاورش نگاهی انداخته و نظرش را بسنجد، ولی با بیان ساده-ی اندیشه‌های صمیمانه‌اش توضیح می‌داد که شانه خالی‌کردن از واقعیت‌های دشوار ، چه هزینه‌ی سنگین اخلاقی دارد. » (۲)

به عبارت دیگر، انکار نسل کشی در غزه مورد نظر او بود.

در آغاز، غزه در مرکز کارزار انتخاباتی وی قرار نداشت. ممدانی درباره‌اش صحبت می‌کرد ، ولی اساس توجهش را به داوهای سیاسی در شهری معطوف کرد که هزینه زندگی به میزانی شرم‌آور در حال انفجار است. در میتینگ‌های انتخاباتی به‌مزاح می‌گوید: «میلیاردرها (...)ادعا می‌کنند ما خطری وجودی یا هستی‌شناختی هستیم. راست می‌گویند» (۳). و می‌افزاید که در حزب خود یعنی DSA، ما تهدید به شمار می رویم ، چرا که فکر می‌کنیم نمی‌توان با پول دموکراسی را خرید، که کارگران باید بتوانند صدای‌شان را به‌گوش‌ها برسانند، که اخراج مهاجران، کاری که پرزیدنت ترامپ انجام می‌دهد، ننگین‌است، و غیره. او راهِ حل پیشنهاد می‌کند، نظیر توقف افزایش اجاره‌خانه‌ها، رایگانی اتوبوس‌ها، ایجاد بازارهای عمومی ارزان‌تر، مهدکودک‌ها، دسترسی آسان به درمان، مالیات تصاعدی برای سودهای کلان... خلاصه، او در مورد دل‌نگرانی‌های محله‌های مردمی حرف می‌زند. ولی بسیار زود، مسئله غزه مطرح می‌شود – متوجهید ، با این پرسش: «آیا ممدانی آنتی‌سمیت است» ؟

شانتاژِ یهودی‌ستیزی

دشمنی غیظ‌‌آلود جمهوری‌خواهان نسبت به او مسلم بود. دونالد ترامپ «ممدانی را تهدید به دسنگیری کرده و شایع کرد که او شاید به‌طور غیرقانونی در آمریکا زندگی می‌کند». (۴) اما پیتر بینارت، مدیر پیشرو مجله Jewish Currents, اشاره می‌کند که نه ممدانی، بلکه هزاران یهودیِ نزدیک به منافع اسرائیل در حزب دموکرات هستند که فلسطین و رویدادهای غزه را به موضوع اصلیِ کارزاری بدل ساختند که هدف آن ترویج این ایده بود که رأی‌دادن به او به‌معنی «رأی‌دادن به حماس است»، و هدفِ آن ناحق نشان-دادن این کاندیدا بود. (۵)

اوج کارزار افترا در نیمه‌های ژوئن رخ داد. زهران «مسلمانی است که از یهودیان نفرت دارد». الیز استفانیک، نماینده نیویورک از حزب جمهوری‌خواه او را «همدست تروریسم» نامید. کورتیس سلیوا نامزد حزب جمهوری‌خواه برای مقام شهردار، فریادِ «تهدید علیه امنیت» را بلند کرد. در بین دموکرات-ها، اریک آدامز، شهردار کنونی که در اثر فساد، مرتباً محبوبیتش را ازدست می‌دهد، اعلام کرد که بااین-همه، او به کارزار انتخاباتی خویش ادامه خواهد داد تا «به یهودی‌ستیزی» پایان دهد. اما، کوئومو، رقیب اصلی ممدانی، به‌نوبه خود، در سال ۲۰۲۴ «سازمان برای مبارزه با آنتی‌سمیتیسم» را تأسیس کرد که به او امکان داد با « توصیف ممدانی به عنوان تهدیدی برای جماعت یهودی، این تز را به‌ داو مرکزی کارزارش تبدیل کند». (۶)

اما زهران ، با بردباری مقاومت کرد. هرقدر که بیشتر به او تهمت می‌زدند، به‌همان میزان بر پشتیبانی از نامزدی او افزوده می‌شد. رفتار او با گفتمانی که کارشناسان ارتباطات تهیه کرده بودند، بسیار تفاوت داشت. در جریان ضبط برنامه The Bulwark که از او دعوت شده بود، از او درباره شعار «انتفاضه را جهانی کنیم» که در میان جوانان چپ‌گرا رایج شده‌بود، پرسیدند. برای آمریکائی متوسط، «انتفاضه» نه به‌معنی قیام بلکه «تروریسم» است. بااین‌وجود، کاندیدا نمی‌پذیرد که از آن چشم پوشی کند. او پاسخ می‌دهد که این واژه به نحوهای گوناگون تفسیر شده است. «به‌دیده‌ی من، این واژه ترجمانِ امید نومیدانه‌ی فلسطینی‌ها از رسیدن به برابری حقوق است». در پاسخ به استفاده از واژه «نسل-کشی»برای عملکردهای اسرائیل، می‌گوید: «من به این نتیجه رسیده‌ام» همان‌طور که مورخان اسرائیلی نظیر آموس گُلدبِرگ رسیده‌اند». و از اهود باراک، نخست‌وزیر پیشین و راست‌گرای اسرائیل نقل می‌کند « که چندی پیش گفته بود که جنگی که اسرائیل به‌پیش می‌برد ویرانگر، ستمگرانه و در کشتار غیرنظامیان بی‌حد و حدود است» (۷). به‌عبارت دیگر،اسرائیلیان برجسته‌ای پیش از او درباره این مسئله توضیح داده اند.

در نخستین مناظره تلویزیونی، روز ۵ ژوئن ۲۰۲۵، هنگامی‌که کوئومو خطاب به او می‌گوید: «ساده است، ضدصهیونیسم، آنتی‌سمیتیسم است»، ممدانی با اشاره به جنایت‌های غزه و حکم‌های قضائی بین‌المللی علیه نخست‌وزیر اسرائیل، بنیامین نتانیاهو، به‌آرامی پاسخ می‌دهد. آن‌گاه که مُجری برنامه از هر دو می‌پرسد که آیا «اسرائیل حق موجودیت دارد»، پرسش به‌نظر ممدانی یک دام جلوه می‌کند، او پاسخ می‌دهد «اسرائیل به‌مثابه دولتی که به برابری حقوق احترام می‌گذارد، حق موجودیت دارد» (۸) . کوئومو به خشم می‌آید: «او به اسرائیل نخواهد رفت» ممدانی با لبخند می‌گوید: « همه فهمیدند که کوئومو، خواهد رفت، زیرا برابری حقوق برایش چندان ارزشی ندارد». در طرف مقابل، منتقدان او در یافتن نقطه ضعف دچار مشکل هستند. به‌عقیده دِیوید اَکسِلرود، برنامه‌ریز پیشین باراک اوباما «نکته این جاست که به‌نظر می‌رسد که او در عین حال دارای پرنسیب، زرنگ و نسبتاً کارآزموده برای رودرروئی با چنین بازی‌های قراردادی، یعنی کارزار انتخاباتی است (۹) .

فلسطینیان و یهودیان پیشروها دور میز پدرومادری

راستی این موجود ناآشنا از کجا سردرآورده است؟ زهران ممدانی که در ۷ سالگی به نیویورک آمده؛ سی-وچهار سال پیش در کامپالا، پایتخت اوگاندا به‌دنیا آمده است. پدرش محمود ممدانی یک مسلمان هندی اهل بمبئی است که اکنون در دانشگاه بسیار شیک کلمبیا استاد مردم‌شناسی است و مادرش، میرا نائیر سینماگر هندی و پیرو مذهب هندو است. هر دو تحصیلگرده‌ی دانشگاه هاروارد هستند.

زهران در رشته «مطالعات آفریقائی» تحصیل کرده و مؤسس انجمن دانشجویان برای فلسطین است. او به زبان اسپانیائی مسلط است و نیز به اردو، یکی از زبان‌های اصلی در هند - او حتی به زبان اردو ویدئویی برای جلب رأی‌های هندیان تهیه کرده است. همسرش، راما دووایجی، هنرمند ۲۸ ساله سوری است.

خلاصه، خانواده‌ای بسیار بیانگر تنوع.

زمانی که ممدانی ۱۲ یا سیزده سال داشت، دوستان پدر و مادرش که مرتباً برای صرف شام پیش آن‌ها می-آمدند، ادوارد و مریم سعید، رشید و مونا خالدی نام داشتند – یعنی دو روشنفکر فلسطینی بسیار مشهور فلسطینی در آمریکا و همسران‌شان. محمود پدر زهران تعریف می‌کند که او آنان را «عموجون» و «خاله جون» صدا می‌کرد (۱۰). زهران از چنین محیطی برخاسته، جایی که استعمار و نقدِ آن، موضوع مورد توجه بی‌پایانی را تشکیل می‌دهند. و دور میز غذای پدر و مادر او، فقط فلسطینی‌ها دیده نمی‌شدند. یهودیان پیشرو نیز کم نبودند، مثل مارک کَگان، یک فعال سندیکایی رادیکال. نیویورکر می‌نویسد این کاندیدا برای یافتن نقلِ‌قول «در نوشته‌های نلسون ماندلا، روزولت، تونی موریسون و ارسطو می-گشت» (۱۱). دراین‌صورت، چگونه می‌توان به‌شگفت افتاد که او پایان‌نامه دکترایش را به فرانتس فانون اختصاص داده است؟

ممدانی در سال ۲۰۲۰ از ایالت نیویورک به نمایندگی در مجلس نمایندگان انتخاب شد و دوبار دیگر نیز تجدید انتخاب شد. او که در دوران کارزارش مرتباً به مسجدها سر می‌زد ، در میتینگی اعلام کرد «ما می-دانیم که اعلام علنی هویت مسلمان‌مان، موجب فداکردن امنیتی است که گاهی می‌توانیم با ماندن در سایه داشته باشیم»؛ می‌گوید «بهائی که حاضر است بپردازد».(۱۲)

او همچنین، از کنیسه‌ها و دیگر مکان‌های یهودی بازدید می‌کرد. او بسیار زود از تعهدهایش در DSA دفاع می‌کرد. درگذشته، از جنبش «بایکوت و عدمِ سرمایه‌گذاری، مجازات» (BDS) علیه اسرائیل که دولت «آپارتاید» می‌نامد، پشتیبانی کرده است. او از یک طرح مجلس ایالتی نیویورک برای لغو امتیازهای مالیاتی شرکت‌هایی که به شهرک‌های مستعمره‌نشین اسرائیلی [کولونی‌ها] در کرانه باختری کمک مالی می-کنند، پشتیبانی کرد. این کاندیدا همچنین به سود یک دولت مشترکِ یهودیان و فلسطینیان موضع گرفته است. و قول داده که در صورت پیروزی در انتخابات، اگر نخست‌وزیر اسرائیل که به جرم جنایت علیه بشریت تحت تعقیب دیوان کیفری بین‌المللی (CPI) است، پا در نیویورک بگذارد، او را دستگیر کند. نیویورک تایمز می‌نویسد: « زمانی چنین سخنانی از جنبه سیاسی در نیویورک بسیار پرمخاطره تلقی می-شد، اما دوران تغییر کرده است. (۱۳)

وجهه‌ی اسرائیل در ایالات متحده

آری، زمان دگرگون شده است. حمله‌های دستگاه حزبی دموکرات‌ها علیه ممدانی بسیار زود به‌منزله‌ی نبرد پیش‌قراول‌ها جلوه کرد. گویی رهبران حزب نمی‌دیدند یا نمی‌خواستند ببینند که تا چه حدی، رابطه اسرائیل در حزب‌شان تحول یافته است. در آوریل ۲۰۲۵، مرکز پژوهشی بسیار محترم Pew دریافته بود که ازین‌پس، ۶۳% دموکرات‌ها نگاهی منفی نسبت به اسرائیل دارند. هرچند که رهبران حزب افزایش این روند را مشاهده می‌کنند، ولی آن را در مدنظر نگرفته اند. شاید منتظر «گاف» از سوی این نامزد اننتخاباتی بودند که به آنان امکان دهد از دستش خلاص شوند. یا خیلی ساده، سوای اتهام آنتی-سمیتیسم، آن‌ها معیار قویِ دیگری برای لغو کاندیداتوری او نمی‌یافتند. حال‌آنکه، ازین پس، این استفاده‌ی ابزاری از یهودی‌ستیزی برای منحرف‌کردنِ نگاه‌ها از غزه، در میان رأی‌دهندگان همیشگی حزب، کمتر از پیش مؤثر است. نیویورک تایمر نتیجه می‌گیرد، بدتراز آن، «بسیاری از رأی‌دهندگان یهودی از ممدانی پشتیبانی می‌کنند و بسیاری در مورد غزه با او توافق دارند. (۱۴)

روز ۲۹ سپتامبر ۲۰۲۵، همان روزنامه نظرسنجی درمورد رابطه‌ی جامعه آمریکا با اسرائیل را منتشر می-کند. (۱۵) برای نخستین بار، اکثریت آمریکائیان با کمک اقتصادی و نظامی که واشینگتن از نیم قرن پیش به اسرائیل می‌کند، مخالف هستند، و ۶۶% آن‌ها معتقدند که اسرائیل «عامدانه» غیرنظامیان فلسطینی را به قتل رسانده است. به این پرسش که، شمابرای کدام سمپاتی بیشتری دارید؟ ۱۹% مخاطبان کمتر از ۳۰ سال پاسخ می‌دهند «برای اسرائیل»، و ۶۱% «برای فلسطینی‌ها».

این نظرسنجی همه جوانان ایالات متحده را مخاطب قرار داده بود و نه فقط دموکرات‌ها را. روشن بود که وجهه اسرائیل در ایالات متحده، هم‌چون همه جا، خراب‌تر شده است. ولی تصور نمی‌شد که بُعد این خرابی با کشتارهای جمعی در غزه ارتباط دارد. این نظرسنجی به رهبران دموکرات نشان می‌دهد که تا چه میزانی، در دوران ریاست جمهوری جو بایدن، گمراه شده بودند و اگر نمی‌خواهند برای همیشه اعتماد جوانان را از دست بدهند، تا چه اندازه، آگاهی وجدان فوریت دارد. همچنین، این نظرسنجی نشان می-دهد که تا چه میزانی، ممدانی از کارزار انتخاباتی باراک اوباما الهام گرفته است. در وضعیتی که کوئومو ، فرماندار پیشین دموکرات، ۲۵ میلیون دلار بودجه برای افتراگویی علیه ممدانی در اختیار داشت، ممدانی برای شناساندن خود، فقط ۷/۱ میلیون دلار خرج کرده بود. روزنامه بریتانیائی گاردین می‌نویسد (۱۶) «ولی او، از کمک ۵۰ هزار داوطلب برخوردار بود که به در های بیش از یک میلیون خانه مراجعه کردند. پول همه کاره نیست».

ظهور ممدانی دستگاه حزب دموکرات را با انزوایی فزاینده مواجه می‌کند. دستگاه حزبی مدام یادآوری می-کند که از جنبه تاریخی، هربار که حزب زیادی به سوی چپ چرخیده، بهایش را با عقب‌نشینی‌های چشم‌گیر پرداخته است. اما، پژوهش جدیدی نشان می‌دهد که ۷۴% از رأی‌دهندگان به دموکرات‌ها، با هرگرایشی، نگاه مثبتی به جناح DSA حزب دارند (۱۷). جناحی که در آن، ممدانی در کنار رشیده طلیب، تنها نماینده‌ی زن کنگره با تبار فلسطینی قرار دارد. در سال ۲۰۱۶، اینان ۴۰% را تشکیل می دادند. همان‌گونه که روزنامه‌نگار گاردین می‌نویسد، اگر زمامداران [استبلیشمنت] حزب، کامالا هریس‌ها – معاون جو بایدن – و کوری بِیکرها – سناتور و چهره مطرح حزب - ، « از محکوم‌کردن آنچه که بیشتر مردم جهان جنایت علیه بشریت می‌نامند، مصرانه خودداری کنند، علاوه بر ابنکه خطائی اخلاقی مرتکب می‌شوند، بلکه از جنبه سیاسی نیز بی‌فایده است» (۱۸).

شکستن سدّها

این درست، ولی چگونه باید از این مخمصه خلاص شد؟ روز پس از انتخابات مقدماتی حزب، فیلیسا کرامِر، سردبیر «آژانس تلگرافی یهودی» (۱۹) تأیید می‌کرد که «پیروزی زهران ممدانی تقویتی برای BDS است، تاکنون، بایکوت اسرائیل برای مخالفان آن، به‌منزله «خط قرمز»ی تلقی می‌شد، که گذر از آن با انگ شرم‌آور آنتی‌سمیتیسم روبرو می‌شد. اگر این سد بشکند، تلقی اسرائیل به‌منزله دولتی منفور نامشروع نخواهد بود. درنهایت، تأثیر توفان ممدانی همین است.

روز ۲۲ اکتبر ۲۰۲۵، سه کاندیدای حاضر در عرصه مبارزه، مناظره می‌کردند. ممدانی بازهم از آرمان فلسطین پشتیبانی کرد. مجری برنامه با اصرار آندرو کوئومو می‌پرسید که آیا برخی گفته‌های گذشته‌اش را هنوز تأیید می‌کند؟، او طفره می‌رفت و می‌گفت که در صورت پیروزی، «شهردار همه نیویورکی‌ها» خواهد بود. گاه‌به‌گاه در مواجهه با دو رقیبش معذب می‌شد. ولی پس از بحث‌ها، نظرسنجی‌ها نشان داد که باز هم ممدانی از دو رقیبش بیشتر پیشی گرفته است!

پیتِر بینارت گزارش می‌دهد که در واپسین روزهای پیش از انتخابات، اردوگاه کوئومو پشتیبانی بی‌اندازه‌ی شمار زیادی از سازمان‌های دموکرات و انجمن‌های یهودی را کسب کرد، که مشترکاً به تهاجم برای بی-اعتبارکردنِ زهران ممدانی پرداختند و یک‌باردیگر، او را «یهودی‌ستیز» نامیدند، «که هرگز درمورد استدلال‌هایش درباره اسرائیل و جنگی که در غزه دنبال می‌کند، پاسخ نمی‌دهد». (۲۰)

پاتریک گاسپارد پیش‌بینی می‌کند که اگر او در انتخابات شهردار نیویورک پیروز شود، «در لحظه‌ای که به قرآن سوگند یاد کرده و نخستین شهردار مسلمان نیویورک شود، دونالد ترامپ تیراندازی به سوی او را با همه توانش آغاز خواهد کرد».

* - هنگام انتشار ترجمه‌ی فارسی این مقاله، زُهران ممدانی، با کسب ۱۰۳۶۰۵۱ رأی (۴/۵۰% آراء) به مقام شهردار نیویورک برگزیده شد. رقیبان او آندرو کوئومو ۶/۴۱% و کورتیس سیلو ۱/۷% رأی‌ها را به دست آوردند. ممدانی در هر چهار بخش نیویورک، یعنی برونکس، بروکلین، مانهاتان و کوینز اکثریت رأی‌ها را به دست آورده است (به ترتیب ۵/۵۱، ۸/۵۶، ۷/۵۲ و ۳/۴۷ درصد) . فقط در بخش کوینز اختلاف او با کوئومو، یک دهم در دصد و در بقیه حوزه‌های ذکرشده، بین ۱۰ تا ۲۰ درصد است.

زیرنویس‌ها:

۱ - در ایالات متحده، هر ایالت دارای مجلس سنا، مجلس نمایندگان، دیوان عالی و غیره است که قانون های ایالتی و غیرفدرال را مدیریت می‌کنند.

۲ - Aymann Ismail, « How Zohran did it », Slate, 25 juin 2025

۳ - Zohran Mamdani, « Our time is now », Jacobin, 14 octobre 2025

۴ - Michael Baggs, « His rivals are crapping themselves. Why Zohran Mamdani has Trump Terrified », The News Agence, 27 août 2025.

۵ - Peter Beinart, « What Zohran’s victory means for Palestine, Jews and Politics », The Beinart Notebook, Substack, 25 juin 2025.

۶ - Arno Rosenfeld « Why claims of antisemitism didn’t stop Zohran Mamdani », The Forward, 25 juin 2025.

۷ - Liam Stack, « Mamdani has long criticized Israel. His opponents attack him for it », The New York Times, 25 juin 2025.

۸ - همان‌جا.

۹ - Eric Lach, « What Zohran Mamdani knows about power », The New Yorker, 9 octobre 2025.

۱۰ – همان‌جا

۱۱ – همان‌جا

۱۲ - Nada Tawfik et Rachel Hagan, « Who is Zohran Mamdani ? », BBC News, 25 juin 2025.

۱۳ - Liam Stack, « Many Jewish voters back Mamdani. And many agree with him on Gaza », The New York Times, 6 août 2025.

۱۴ – همان‌جا.

۱۵ - Lisa Lerer et Ruth Igielnik, « Americans’ Support for Israel Dramatically Declines, Times/Sien Poll Finds », The New York Times, 29 septembre 2025.

۱۶ - Judith Levine, « Here’s what the Democrats can learn from Zohran Mamdani », The Guardian, 1er juillet 2025.

۱۷ - Jared Abbott et Bhaskar Sunkara, « What Americans Think of Democratic Socialism », Jacobin, 18 septembre 2025.

۱۸ - Judith Levine, op. cit.

۱۹ - Philissa Cramer, « Zohran Mamdani’s win in NYC is a big boost for the boycott Israel movement », The Forward, 25 juin 2025.

۲۰ - Peter Beinart, « Jewish leaders keep calling Mamdani an Antisemite », The Beinart notebook, Substack, 27 octobre 2025.

۲۱ - Eric Lach, op. cit.