واشینگتن، ۸ فوریه ۲۰۲۵. دونالد ترامپ در مراسم نیایش پائولا وایت کِین (با لباس سفید درسمت چپ او) و دیگر رهبران مذهبی. حساب رسمی شبکه ایکسِ کاخ سفید این عکس را در روز ۸ فوریه با تووضیح زیر منتشر کررد: «همانگونه که کتاب مقدس میگوید، “بانیان صلح خوشنودند”. و به این منظور، امیدوارم که بزرگترین میراث من، آنگاه که همه چیز به پایان میرسد، به مثابهی یک بانیِ صلح و وحدتآفرین مورد پذیرش قرار گیرد.»
در روز ۱۲ اکتبر سال ۲۰۲۴، دهها هزار نفر در مقابل ساختمان کاپیتول (کنگره آمریکا) در واشینگتن گردهم آمده بودند تا در راهپیماییای شرکت کنند که برگزار کنندگان، آن را «یک میلیون زن» نام گذاشته بودند.
برگزارکننده این رویداد، گروه کوچکی از رهبران «رفرم جدیدِ منطبق بر تعالیم حواریون» (NRA-به انگلیسی NAR) بود که جنبشی پویا از راستگرایان مسیحی و در حال رشد سریع است که صدهامیلیون نفر را در سراسر جهان و از جمله دهها میلیون نفر را در ایالات متحده شستشوی مغزی کرده است.
موضوع مرکزی راهپیمایی که با جشن یهودی یوم کیپُور همزمان برگزار میشد، روش تحمیل «سلطه» مسیحیت بر نهادهای سیاسی، بسیج رأِیدهندگان و – باتوجه به اولویتی که جنبش به ایدهی «جنگ معنوی» داده یود – دفعِ شیطانها از کاپیتول بود. هرچند توجه اندک رسانهها نسبت به این رویداد موجب بازتاب محدود آن شد، اما هدف عمدهی دیگراین تظاهرات بسیج مردم به سود اسرائیل بود.
«باید خود را با کلام خدا تطبیق داد»
لو اِنجل، برگزارکننده تظاهرات بر روی صحنه رفته و اعلام کرد: «باید خود را با کلام خدا تطبیق داد! اگر برخیزیم و اسرائیل را ستایش کنیم، خدا میتواند ملت ما را نجات دهد!» و به مدت ده ساعت، با اخلاصی بیوقفه بر روی صحنهای مملو از پرچم اسرائل، مردم راهدایت میکرد، و موعظهگران از کنگره میخواستند که به گفتهی یکی از آنان، به «وظیفهی مقدس» عمل کرده و «به صورتی تردیدناپذیر از اسرائیل در برابر دشمنانش و دشمنان ما پشتیبانی کنند ». حتی لحظه ای، جمعیت سرود ملی اسرائیل را سردادند که غُرشی از تشویق شرکتکنندگان را به همراه داشت (۱). .

شبکهی گستردهای از کلیساهای پانته کوتیست (اوانجلیک) و کاریزماتیک (در درون پروتستانها) و نهادهای دیگری که NRA را تشکیل میدهند، به احتمال زیاد به مثابه مهمترین جنبش مذهبی تاریخ معاصر ایالات متحده به شمار میآیند. این جنبش بخش تفکیکناپذیری از سه کارزار انتخاباتی دونالد ترامپ از زمان نخستین نامزدیاش در سال ۲۰۱۵ بود. و پس از نخستین پیروزیاش در سال بعد، با همراهیِ پائولا وایت-کِین ( همچنین مشاور مذهبی رئیس جمهور که اخیراً به ریاست دفتر مذهبی کاخ سفید نیز برگزیده شده) راهش را به سوی بالاترین سطح قدرت سیاسی هموار کرد.
در زمانی که انزجار جهانی نسبت به برنامه نابودسازی و توسعهطلبی اسرائیل افزایش مییابد، به نظر میرسد که دورهی دوم ریاست جمهوری ترامپ بیشتر از نخستین دوره، بهطور ستیزهجویانهای طرفدار اسرائیل است.در جریان نخستین هفتههای ریاستش، دونالد ترامپ به پاکسازی قومی بیش از دو میلیون فلسطینی در باریکه غزه و اشغال این سرزمین در محاصره توسط آمریکا فراخوان داد. شخصیتهای کلیدی دولتیِ منتخب رئیس جمهور نیز نسبت به الحاق کرانه باختری به اسرائیل، نظر مساعد نشان دادند، از جمله وایت-کِین، پیت هِگسِت وزیر دفاع و مایک هاکابی سفیر ایالات متحده در اسرائیل وعده داد که ترامپ دگرگونیهای به «مقیاس کتاب مقدس» در خاورمیانه بهوجود خواهد آورد. (۲)
رهبران اسرائیلی نیز بهنوبه خود خوب آگاهاند که نیرومندترین حامی آنان در کجا قرار دارد. بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل در دیدار خود از واشینگتن در فوریه ۲۰۲۵ با هیچ رهبر یهودی آمریکائی ملاقات نکرد ولی او وقت کافی داشت که به مدت ۹۰ دقیقه با رهبران اوانجلیک (کلیسای انجیلی) گفتگو کند. دستِکم سه تن از آنان از مقامهای بالای NRA هستند، از جمله وایت-کِین که پس از گفتگوی طولانی دو نفره با نتاننیاهو، مصاحبهای مفصل برای تلویزیون اسرائیل با او انجام داد. .

حواریون و پیامبران
به عقیدهی پُل جوپ، سیاست شناس،NRA جنبشی مذهبی نظیر بقیه نیست (۳). این جنبش نمایانگر «دگرگونی بنیادی» در مسیحیت آمریکائی است ، زیرا بینش سیاسیاش فراتر از اردوگاه کاریسماتیک/پنطیکاستی ، اردوگاهی که خاستگاه آن است، را در بر میگیرد تا از این پس، بر میدانی بسیار وسیعتراز اوانجلیسم آمریکائی، مسلط باشد.
چارلز پیتر واگنر، استاد در حوزه علمیه اوانجلیکی Fuller Theological، در میانه سالهای دهه ۱۹۹۰، NRA را که در درازای یک سده، به عنوان جنبشی با منشاءهای گوناگون تحول یافته بود، شناسائی و مورد پژوهش قرار داد (۴). اومشاهده کرد که کلیساهای مستقل هم در ایالات متحده و هم در جهان رشدی انفجاری داشته اند. پرفسور واگنر در این توسعه چشمگیر مشاهده کرد که پارادیگم جدیدی پدیدار شده است.
بهاینترتیب، شبکهی کلیساها و کشیشان NRA بسیاری از دکترینها، نامگذاریها و سلسلهمراتبهای مسیحی قدیمی را رد کردند، اما در عین حال، بهتدریج مقامهای کلیسایی قرن اول را همانگونه که در «نامه به افسسیان» (منسوب به پولُس از حواریون) نوشته شده، بازسازی کردند. از میان آنان می توان به عنوانهای حواری و پیامبری اشاره کرد که نمایندگان آنان لباسهای عجیبوغریب به تن میکردند، مثل لو انجل که عنوان پیامبر NRA بخود میبست و پائولا وایت-کین که مقام حواری را یدک میکشد.
NRA همچنین دارای یک دیدگاه پویای کنترل مذهبی و سیاسی با نام «حکم هفت کوه» است : یک برنامه سیاسیِ استعارهای که مؤمنان را موظف میکند بر «هفت کوه» جامعه «سلطه» داشته باشند: حکومت، دین، خانواده، آموزش، رسانهها، هنرها ، سرگرمیها و کسب و کار.
علیه نیروهای اهریمنی
پیروان جنبش اغلب خود را مانند ارتش آخر زمان تصور میکنند که وظیفه دارند با نمازگزاری و گاهی همچنین با جنگ واقعی بر ضد نیروهای «اهریمنی» لیبرالیسم، دموکراسی، حقوق LGBTQI+ وحقوق باروری و دشمنان دیگر در آسمانها به «جنگی معنوی» بپردازند.
این اِفراط در لفاظی صِرف نیست. آنچه بهویژه، NRA و نفوذ سیاسی رو به رشد آن را نگرانکننده میکند، این است که تفاوتهای سیاسی و مذهبی عادی را امری شیطانی تلقی میکنند – و آن را کار ارواح ماوراء طبیعی میدانند که در هر سطحی، از جزئیات زندگی روزمره گرفته تا درگیریهای بینالمللی، مشکلاتی ایجاد میکنند. چنین اهریمنانی قادرند هر چیزی را از یک فرد ساده تا کل ملتها کنترل کنند. آنان به مثابه اپوزیسیون اصلی در برابر گسترش پادشاهی خدا بر روی زمین تلقی می شوند. برای مثال، چه آهن Ahn و لَنس والنائواز «حواریون»، اطمینان میدهند که کامالا هریس معاون پیشین رئیس جمهور، «نوعی ایزابل» است یعنی به معنای واقعی کلمه یک روح شیطانی. (اوریان بیستویکم: شاهزادهی دوزخیِ بیگانه، نمادِ فسق و فجور و پیامبر بدبختی در عهد قدیم، عهد جدید و کتاب آخرالزمان یوحنا).
این نوع نگاه از جهان، بسیار سریع پخش میشود. بنا بر یک بررسی که پرفسور جوپ در سال ۲۰۲۴ انجام داده، بیش از ۶۰% مسیحیان آمریکائی با این نکته توافق دارند که «حواریون و پیامبران عصر مدرن، وجود دارند». تقریباً نیمی از آنان معتقدند که «”امیرنشینها“ و ”قدرتها“ئی اهریمنی وجود دارند که سرزمینهای جسمانی را کنترل میکنند»، اینها شیطانهای جسمانی هستند و کلیسا موظف است که «کارزارهای جنگ معنوی و مراسم نماز برای دورکردن اهریمنان بالا مقام» سازمان دهد. و ۴۲% از مردم، مستقیماً حکم «سلطهگرانه» NRA را به کار بسته و در ضمن میپذیرند که «خدا از مسیحیان میخواهد که بر فراز ”هفت کوه جامعه“ قرار داشته باشند».
NRA به منزلهی یک جنبش، همچنین به پیوستن مردم به MAGA (عظمت آمریکا را دوباره برگردانیم) یاری میرساند. رهبران آن، نظیر وایت-کِین و والنائو جزو نخستین و پرشورترین پشتیبانان اوانجلیک نامزدی ترامپ در سال ۲۰۱۵ بودند. هم اینان در جنبش عدم پذیرش نتیجه انتخابات ۲۰۲۰ و همراه با «حواریون» و «پیامبران» گوناگون نقش بااهمیتی ایفا کردند و با برگزاری نماز از شب تا صبح در بیرون ساختمان کاپیتول زمینه را برای شورش ۶ ژانویه ۲۰۲۱ فراهم کردند. آنان در جریان این بیدارباشیها با دمیدن در شاخ قوچ موسوم به شوفار shofars از خدا میطلبیدند که دشمنان را تنبیه کند (شوفار یک ابزار موسیقی سنتی است که در جنگهای اسرائیل باستانی بهکار میرفته و مسیحیانِ زیر نفوذ NRA آن را از آن خود کرده اند). هرچند نفوذ این جماعت بر زندگی عمومی آمریکا از این پس، امری پذیرفتهشده است، به میزانِ تأثیر جهانیِ مسیحیان اوانجلیک، بهویژه در خاورمیانه هنوز کم بها داده میشود.
اسرائیل و آخر زمان
از دهها سال پیش، رهبران صهیونیست مسیحی در ایالات متحده و سراسر جهان دست دردست با جناح راست اسرائیل برای تشویق به آپارتاید، پاکسازی قومی و تسلط اسرائیل در فلسطین کار میکنند. در سالهای اخیر، این جنبش در جهت افزایش کمک آمریکا به اسرائیل، الحاق کرانه باختری، رودررویی با ایران، حذفِ کمک مالی به پناهندگان فلسطینی و سرکوب کردن هر انتقادی از اسرائیل تلاش کرده است. به زبان ساده، صهیونیسم مسیحی ستون فقرات حمایت آمریکا و حمایت بینالمللی از اسرائیل است. بدین ترتیب، عمدهترین سازمان صهیونیست مسیحی در ایالات متحده، «مسیحیانِ متحد برای اسرائیل» (CUFI) مستقر در تگزاس اعلام میکند که بیش از ده میلیون عضو دارد– یعنی رأی-دهندگانی که تعدادشان در مجموع دو برابر کل جمعیت یهودیان آمریکاست.
جان هاجی، کشیش پروتستان و رهبر این سازمان، هر سال کنفرانسی با پوشش رسانهای بسیار وسیع برگزار میکند که شخصیتهای سیاسی ردهی نخست را به خود جلب میکند. هنگامی که کشیش هاجی در پایان سال ۲۰۰۵ مطرح کرد که هولوکاست بخشی از برنامه الهی برای بازگرداندن یهودیان به اسرائیل بود، یعنی در واقع خدا هیتلررا به عنوان «شکارچی» برگزیده فرستاده بود، این مطلب در رأس خبرهای رسانهها قرار گرفت (۵). هاجی در کتابش «شمارش معکوس در اسرائیل» (سال ۲۰۰۶) مینویسد: «نازیهای هیتلر» یهودیان را از اروپا «به سوی مأمن واحدی که خدا برای یهودیان تعیین کرده بود یعنی اسرائیل» راندند.

سازمان «مسیحیانِ متحد برای اسرائیل» (CUFI) از همان آغازفعالیتش در سال ۲۰۰۶ ، همزاد اوانجلیکیِ آیپک l’American Israel Public Affairs Committee (Aipac) ، لابی نیرومند طرفدار اسرائیل بوده است که اغلب (و هرچند غالباً به نادرستی) آن را شریک جماعت یهودیِ آمریکائی دانسته اند. این سازمان باروشی تهاجمی در جهت اتخاذ سیاستهائی که راست اسرائیل تبلیغ میکند، بر کنگره فشار میآورد. وانگهی، رهبران اسرائیلی بهطور منظم از کشیش هاجی به خاطر پشتیبانیِ خللناپذیرش تجلیل میکنند.
بااینوجود، این کشیش، نمایندهی شکلِ جدیدتری از صهیونیسم مسیحی است که اونجلیستهای سفیدپوست چون جِری فالوِل و پاستور تیم لاهِی ابداع کرده بودند . تیم لاهی به اتفاق جِنکینز جِری کتابی پیامبرانه با عنوان «بازماندگان آخرالزمان » نوشته است. این شکل از بنیادگراییِ مسیحی به بینش «مشیت گرائی» (dispensationaliste) از آخرالزمان اعتقاد دارد که در آن مسیحیان مؤمن به برکتِ رویدادی موسوم به «عروج کلیسا برفراز ابرها» (شیفتگی)، هنگامی که همه مسیحیانِ خوبِ زنده بر روی ابرها «عروج خواهند کرد» تا به آسمان برسند و با مسیح دیدار کنند، درحالی که اسرائیل و جهان در جنگهای ویرانگر «مصیبت بزرگ» (دوران پیش از برقراری قلمرو خدا بر روی زمین [کتاب مقدس]) درگیر هستند.
شتاب بخشیدن به ظهور قلمرو خدا بر روی زمین
با رشد اوانجلیکهای حواری جدید (کلیسای مسیحی معادیخواه) ، در وضعیتِ گسترش وسیع جمعیت پانتکوتیست (اوانجلیک) و کاریزماتیک، الهیات مسلط آخرالزمانی راست مسیحی در حال دگرگونی است. بسیاری از اوانجلیکها به جای نشستن در انتظار«عروج به آسمان»، بیشتر تمایل دارند نیروی-شان را صرفِ تدارک دیدگاهشان درباره قلمرو خدا بر روی زمین کنند. آنان ضمن تلاش یرای فتح «سرزمینهای» اهریمنان از طریقِ دعا بنام «جنگ روحانی» ، می کوشند در سیاست انتخاباتی نیز مبارزی متعهد باشند.
NRA با استناد به این نکته، در بینش آخر زمانیاش بر روی اسرائیل تأکید میکند – رویدادی که به عقیده این سازمان در حال وقوع است. این سازمان مطمئن است که میتواند اوتوپی هزاره را– حکومت هزارسالهی کامل عیسی مسیح بر روی زمین – از طریق تحمیل حاکمیت اسرائیل بر سرزمین «کتاب مقدس» با پشتیبانی از مهاجرت یهودیان به اسرائیل و با گرویدن آنان به دین مسیح تحقق بخشد. NRA با استناد به آیهای از سِفر [کتاب] پیدایش که در آن خدا به ابراهیم میگوید: «آنان که ترا برکت دهند، برکت عطا کرده و کسانی را که ترا نفرین کنند، نفرین خواهم کرد» معتقد است که فقط ملتهایی که «اسرائیل را برکت دهند » میتوانند به عنایت الهی امیدوار باشند.
بدینسان، هرچند که پیروان NRA اغلب به ایدئولوژیِ گستردهتری از ناسیونالیسم مسیحیِ آمریکائی گرایش دارند، ملتِ مرکزی در چشمانداز دینی و سیاسی این جریان اسرائیل است. اگر ایالات متحده پشتیبانی کافی از این کشور نکند، سرنوشت شومی در انتظارآمریکا خواهد بود. برعکس، اگر ایالات متحده موفق شود همراه با کشورهای دیگر در راستای پشتیبانی از اسرائیل بسیج شود، به گونهای متناقض، به تحقق برنامهشان یعنی استقرار سلطهی مسیحیان بر جهان یاری خواهند رساند. س جوناتان اُودونِل، پژوهشگر در امور مذهبی معتقد است که این جریان به شیوهی پیشین صهیونیسم مسیحی در زمینه الهیاتشناسی تلاش خواهد کرد یهودیان اسرائیل را بهمثابه «اشیائی که بوسیله یک نیروی برتر و کاراتر تعیین یافته... یعنی موجودات بتواره ای با قدرتی ماوراءطبیعی» تلقی کند، به عبارت دیگر و در نهایت آنان را مثل ابزاری در روایت فراگیر رستگاری مسیحی تلقی میکند . (۶)
انتقال سفارت آمریکا به بیتالمقدس
نفوذ جنبش NRA را میتوان در سراسر حرکتهای طرفدار اسرائیل در ایالات متحده مشاهده کرد. کشیشان و پیروان این جریان، بهطور منظم در راهپیماییها و کنفرانسهای پشتیبانی از اسرائیل شرکت میکنند و در فعالیتهای لابیگری در سطح ایالتی و فدرال ــ که گروههایی چون «مسیحیان متحد برای اسرائیل (CUFI)» برگزار میکنند ــ شرکت میکنند. در بهار ۲۰۲۴، رهبران NRA تظاهراتی پرشور را علیه آنچه «یهودستیزی در دانشگاهها» میخواندند، در مقابل شماری از دانشگاهها برگزار کردند. معترضان حتی از نردههای دانشگاه کلمبیا بالا رفتند و دانشجویان را با دشنام هدف قرار دادند. در این گردهماییها، سخنرانیهای مربوط به «پایان زمان» با نفرتپراکنی علیه مسلمانان و دعوت به تغییر دین یهودیان درهم آمیخته بود ــ امری که نشان از درهمتنیدگی فرقهگرائی یهودستیز، اسلامستیزی و دشمنی با فلسطینیان ارتباط تنگاتنگی با حمایت این جنبش از اسرائیل دارد. «کشیش ماریو برامنیک»، کوباییتبار از کلیسایی کوچک در فلوریدا که در ضمن ریاست «ائتلاف لاتینیها برای اسرائیل» را نیز بر عهده دارد، در جریان مراسم نماز همراه با دیگر سرکردگان NAR در فوریه ۲۰۲۴ اعلام کرد : «ما میدانیم که بخشی از تلاشهای گوناگون گروه کاری را که ما راه-اندازی کردیم، اکنون در کاخ سفید ترامپ به اجرا گذاشته میشود ؛ او از بخشنامه جدید و دیگر تصمیمهای رئیس جمهور در جهت اِعمال فشار بر دانشگاهها برای اخراج دانشجویان (هوادار فلسطین) و محدودکردن آزادی بیان تجلیل کرد (۷).
این نهاد خود را بزرگترین سازمان حامی اسرائیل در میان جامعه اسپانیاییزبان آمریکا معرفی میکند. برامنیک همچنین عضوی از شبکه «ابرطبیعی جهانی» به رهبری «کشیش گیلرمو مالدونادو» است ــ اهل هندوراس که در سال ۲۰۲۰ مراسم افتتاحیه «انجیلیها برای ترامپ» را در کلیسای عظیمالجثه خود در میامی به نام الری خِسوس برگزار کرد. او در این تماس، از فرمانهای اجرایی اخیر ترامپ و دیگر اقدامات دولت او در فشار آوردن بر دانشگاهها برای اخراج دانشجویان، سرکوب آزادی بیان و موارد دیگر تمجید کرد. (در آغاز، برگزارکنندگان این مراسم تماس ویدئویی رسانهها را از دسترسی به آن منع کرده بودند، اما بعدها آن را در یوتیوب منتشر کردند.) فعالیتهای سیاسی برامنیک در آنچه جنبش NAR از آن با عنوان «کوه حکومت» یاد میکند، بسیار گسترده است. او نفوذ خود در عرصه سیاست را عمدتاً برای لابیگری در راستای حمایت هرچه بیشتر از اسرائیل بهکار میبرد. برامنیک از سال ۲۰۱۶ مشاور برجسته انجیلی دونالد ترامپ بوده و در نخستین دوره ریاستجمهوری او، نماینده ویژه «ابتکار ایمان و فرصت کاخ سفید» نیز به شمار میرفت. وی همچنین بارها با بنیامین نتانیاهو دیدار کرده است، از جمله در آخرین سفرش در فوریه سال جاری. پس از آن دیدار، برامنیک به پشتیبانان خود گفت که ترامپ و نتانیاهو «فرستاده و مأمورخدا هستند» تا «سرنوشت نبوی ملتها» را محقق سازند.
در سال ۲۰۱۸، پس از آنکه ترامپ یکی از اهداف کلیدی صهیونیسم مسیحی را با انتقال سفارت آمریکا به اورشلیم تحقق بخشید، برامنیک مدعی شد که با دستکم هشت تن از رهبران دیگر کشورها دیدار کرده، از جمله با رهبران راستگرای افراطی مانند نایب بوکله، رئیسجمهور السالوادور، و ژائیر بولسونارو، رئیسجمهور وقت برزیل، تا آنان را به تقلید از اقدام ترامپ ترغیب کند. در جریان جشن انتقال سفارت در سال ۲۰۱۹، برامنیک اعلام کرد:«این معجزه است که خداوند دونالد ترامپ را بهعنوان کوروش زمان ما برگزیده است.»
او بدینگونه به ایده محبوب در میان اعضای NAR اشاره کرد که بر اساس آن، خداوند با وجود بیاخلاقیهای ترامپ، همچون کوروش پادشاه بتپرست که قوم بنیاسرائیل را از تبعید بازگرداند، از او برای تحقق مقاصد الهی بهره میبرد. اما در نشستی موسوم به صبحانه دعای اورشلیم ــ گردهماییای از رهبران مؤثر صهیونیست مسیحی، اسرائیلی و یهودیان آمریکایی که در ژانویه گذشته در مارالاگو برگزار شد ــ برامنیک برداشت خود از نقش ترامپ در روایت الهی را تجدید کرد. او مدعی شد که ترامپ اکنون «ردای تازهای» بر تن کرده است: ردای داریوش، جانشین کوروش. به گفته او، این به معنای «مراسم تدهین نهائی» است، به منظور صحة گذاشتن بر گسترش وتسلط اسرائیل. (۸)
برامنیک در همان نشست با لحنی تحسینآمیزاعلام کرد: «برای نخستینبار از زمان جنگ ششروزه، ارتش اسرائیل بهگونهای ماورای طبیعی از خطوط دشمن در غزه، جنوب لبنان و سوریه گذشته است». او افزود: «ما در لحظهای سرنوشتساز قرار داریم»؛ لحظهای که در آن، آنچه خداوند در نخستین دوره ریاستجمهوری ترامپ آغاز کرد، اکنون به انجام خواهد رسید.

کشیش برامنیک تنها مسئول NRA در حول وحوش دولت ترامپ نیست. پائولا وایت-کین نه فقط دفتر دینی کاخ سفید را اداره میکند (۹)، بلکه دو «حواری» دیگر رده اول، سیندی جاکوب و جیم گارلو در جریان نماز صبحانه اورشلیم سخنرانی کردند. سسیندی جاکوب گفت «هنگامی که ما تلاش میکنیم سرزمین اسرائیل ، سرزمینِ موعود خداوند را تقسیم کنیم، خدا خوشحال نمیشود!». او توجیهی الهیاتی برای الحاق سرزمینهای اشغالی ارائه داد. سپس با تأسف اظهار داشت «بارها و بارها، بر دستهای اسرائیل دستبند زدیم در حالیکه اسرائیل کار را تمام میکرد» (۱۰).
جنبشی که در جهان گسترش مییابد
شاید بتوان گفت که تأثیرگذارترین نفوذ جنبش نوین آپوستولیک (NAR) بر صهیونیسم مسیحی، در جنوب جهانی (Global South) دیده میشود؛ جایی که بسیاری از کشورها در گذشته در مجمعهای بینالمللی چون سازمان ملل متحد موضعی انتقادی نسبت به اسرائیل داشتهاند، اما رشد سریع اشکال غیرمذهبی و فرقهای از پنتاکوستالیسم و مسیحیت کاریزماتیک در دهههای اخیر، جنبشهایی تازه و میلیونی از مردمانی پدید آورده است که «اسرائیل را دعا میکنند». یورگن بوهلر، کشیش برجسته NAR و رئیس «سفارت بینالمللی مسیحیان در اورشلیم» (ICEJ)، در گفتوگویی در سال ۲۰۲۲ چنین اظهار داشت (۱۱) :
«شما آشکارا میتوانید بیداری جنوب جهانی را نسبت به اسرائیل مشاهده کنید».
ICEJ، با دفاتر و نمایندگانی در بیش از ۹۰ کشور جهان و ادعای نمایندگی دهها میلیون مسیحی، بزرگترین سازمان صهیونیستی مسیحی در جهان به شمار میآید. این نهاد، افزون بر هماهنگی فعالیتهای گسترده کلیساهای جهان، لابیگری و جمعآوری کمکهای مالی برای اسرائیل، هر ساله زیارتی عظیم با عنوان «عید خیمهها» برگزار میکند که هزاران گردشگر را در روزهای سوکوت (عیدی یهودی که از کمک یهوه به عبرانیها هنگام خروج از مصر شکرگزاری میکند) به اورشلیم میکشاند.
از نیجریه تا فیلیپین
تأثیرگذاری NRA بر صهیونیسم مسیحی، بهویژه در «جنوب جهانی»، در ظهور جنبشهایی میلیونی از مردمانی که اسرائیل را «متبرک» میکنند، نمود یافته است؛ حتی در کشورهایی که زمانی از منتقدان دیرینه اسرائیل بودهاند.
کشیش رِنه ترا نُوا، مدیر ICEJ در برزیل و رهبر شبکهای جهانی از کشیشان پروتستان با بیش از هفت میلیون عضو، گردهمآییهای عظیمی در حمایت از اسرائیل در برزیل برگزار کرده است ــ کشوری که پژوهشگران برآورد میکنند بهزودی شمار پنطاکوستالها و کاریزماتیکها در آن از کاتولیکها پیشی خواهد گرفت. او همچنین رهبری هزاران نفر از زائران را در مراسم «عید خیمهها» به مقصد اسرائیل بر عهده داشته است.
در نیجریه، کشیش اِنُک آدِبوی، که از سوی مجله نیوزویک بهعنوان یکی از ۵۰ شخصیت تأثیرگذار جهان معرفی شده، بر شبکهای کلیسایی با ادعای دسترسی به بیش از پنج میلیون نفر نظارت دارد؛ شبکهای که در بیش از ۱۱۰ کشور شعبه دارد و تلاش میکند بر میلیونها نفر در سراسر جهان اثر بگذارد. آدبوی پس از رویدادهای ۷ اکتبر (حمله حماس به اسرائیل)، حمایت کامل خود و شبکهاش را از اسرائیل اعلام کرد و از سخنرانان ثابت نشستهای ICEJ به شمار میرود.
رهبران و نهادهای دیگر وابسته به NRA ــ مانند «خانه بینالمللی نیایش» مستقر در ایالت میسوری آمریکا ــ نیز روزهای جهانی نیایش و روزهداری با تمرکز بر اسرائیل را هماهنگ میکنند؛ از جمله «روزه اشعیاء ۶۲» و «روزه جهانی استر» که میلیونها نفر را در شبکههای پنطاکوستال و کاریزماتیک در کشورهای اوگاندا، سنگاپور، ژاپن، مالزی، فیلیپین، هند و دیگر نقاط جهان به میدان میکشانند.
این شبکههای گسترده متعلق به NAR همان چیزی هستند که پروفسور جوزف ویلیامز از دانشگاه راتگرز آن را «پنطاکوستالیزهشدن صهیونیسم مسیحی در جنوب جهانی» مینامد؛ فرآیندی که در آن، جاذبه جهانی فزاینده آیینها و هویتهای تجربهمحور با درونمایه یهودی ــ همراه با نگرشهایی خاص نسبت به یهودیان و اسرائیل ــ همزمان به تقویت راست افراطی در داخل اسرائیل و در سطح فراملی میانجامد.(۱۲)
درحالی که NRA به عنوان یک نیروی مذهبی و سیاسی جهانی به رشد خود ادامه می دهد، می توان انتظار داشت که جنبش صهیونیستی مسیحی حتی ستیزه جوتر، تهاجمی تر، و نیز متعهدتر به آنچه «تحول جهانی» می خواند، شود. استراتژی ای که جماعت پیشرو نمی توانند آن را نادیده انگارند .
در برزیل، چرخش بزرگ انجیلی ها به راست
در سال ۲۰۱۴ در سائو پائولو، کلیسای پنطاکوستال جهانی موسوم به «کلیسای جهانی پادشاهی خدا» ــ که اسقف اِدیر ماسِدو بنیان نهاده بود ــ مجموعهای عظیم به ارزش ۳۰۰ میلیون دلار افتتاح کرد. ماسِدو، که خود را «پیامبر» میخواند و خواهان «حکومت آپوستولیک» در برزیل است، بخشی از جریان گستردهتر جنبش نوین آپوستولیک (NAR) به شمار میرود. این کلیسا مدعی است که بنای جدید، نسخهای با اندازه واقعی از «معبد سلیمان» ــ معبد باستانی بنیاسرائیل در اورشلیم که طبق پیشگوییها قرار است در روزهای واپسین دوباره ساخته شود ــ به شمار میرود. این کلیسا ظرفیت ۱۰٬۰۰۰ نفردارد و سنگهای دیوارها و کفپوشهای آن از اورشلیم آورده شده است.
نماینده کلیسا در آن زمان توضیح داد: «میخواستیم به مردم کمک کنیم تا به سوی اسرائیل توجه کنند، از موجودیت آن حمایت کنند و فرصتی به ایشان بدهیم تا سنگهای اورشلیم را لمس کنند ــ که برایشان بسیار معنادار است».(۱۳)
«معبد سلیمانِ» ماسدو، نمایشی پرزرقوبرق از چرخش گستردهتر انجیلگرایان به سوی راست سیاسی بود؛ چرخشی با پیامدهای عمیق سیاسی. در همان سال ۲۰۱۴ که این معبد گشوده شد، دولت برزیل حمله اسرائیل به نوار غزه را محکوم کرد و سفیر خود را از تلآویو فراخواند. اما تنها چهار سال بعد، در ۲۰۱۸، ماسدو نقشی کلیدی در بسیج حمایت انجیلیها برای پیروزی ژائیر بولسونارو، رئیسجمهور راستگرای افراطی و یکی از حامیان سرسخت اسرائیل، ایفا کرد.
از معبد سلیمان گرفته تا گردهمایی «یک میلیون زن»، رشد جنبش NAR نشان میدهد که شعار معروف راستگرایان مبنی بر اینکه «سیاست در امتداد فرهنگ حرکت میکند» تا چه حد در مورد دین نیز صادق است. در واقع، دین اغلب در مرکز امور فرهنگی قرار دارد ــ چنانکه پت بوکانن، سیاستمدار راست افراطی که واژه «جنگ فرهنگی» را وارد واژگان سیاسی آمریکا کرد، فرهنگ را تقریباً مترادف با «جنگ دینی» میدانست.
امروز همان جنگ ادامه دارد، حتی اگر بازیگران و میدان نبرد تغییر یافته و گسترش یافته باشند. جنوب جهانی اکنون به بخش مهمی از این نبرد تبدیل شده است، و رهبران NAR کاملاً به این واقعیت آگاهاند.
و با ادامه رشد NAR بهعنوان نیرویی جهانی در عرصه دین و سیاست، میتوان انتظار داشت که جنبش صهیونیسم مسیحی روز به روز تندروتر، مهاجمتر و مصممتر در پی آنچه خود آن را «تحول جهانی» مینامند، ظاهر شود. نیروهای پیشرو و ترقیخواه نباید از این واقعیت چشم بپوشند؛ بلکه باید استراتژیهای خود را متناسب با آن اصلاح کنند تا بتوانند از دموکراسی دفاع کرده و سیاست خارجی ایالات متحده را متحول سازند.
زیرنویسها:
۱ – Frederick Clarkson, « Packed with Threats of Political Violence, Media Largely Ignore the NAR’s ‘Million Women’ Rally in DC », Religion Dispatches, 17 octobre 2024.
۲ – Lazar Berman, « Incoming US envoy Huckabee says Trump to bring Mideast change of ‘biblical proportions’ », The Times of Israel, 9 février 2025.
۳ – Stephanie McCrummen,« The Army of God Comes Out of the Shadows », The Atlantic, 25 février 2025.
۴ – همان جا
۵ – Bruce Wilson, « Audio Recording of McCain’s Political Endorser John Hagee Preaching Jews Are Cursed and Subhuman », Talk to action, 15 mai 2008.
۶ – S. Jonathon O’Donnell, « Antisemitism under erasure : Christian Zionist anti-globalism and the refusal of cohabitation », Ethnic and Racial Studies, vol. 44, n°1, 2021. ۷ – Ben Lorber, « Trump’s EO to ‘Combat Antisemitism’ Wields Jewish Safety as a Weapon to Crush Palestine Solidarity », Religion Dispatch, 6 février 2025.
۸ – Michele Chabin, « Latino evangelical leaders meet in Jerusalem for summit on Israel », Religion News Service (RNS), 24 mai 2019.
۹ - یادداشت اوریان بیستویکم: بر پایهی بخشنامهای که این دفتر را ایجاد کرده، «مسئولیت اصلی آن در درون دولت، ارائهی ابزار ضروری به مجموعههای مذهبی، سازمانهای ارتباطی و مکانهای اجرائی جهت خدمت به خانوادهها و جماعتهاست.
۱۰ – Adam Eliyahu Berkowitz, « Evangelical Leaders in Jerusalem call for Israeli sovereignty over Biblical heartland », Israel365News, 5 mars 2025.
۱۱ – Maayan Hoffman, « Israeli MK to Christian parliamentarians : « Demand your govts. sanction Iran » », Jewish News Synidcate (JNS), 12 octobre 2022
۱۲ – Joseph Williams, « The Pentecostalization of Christian Zionism », Church History, vol. 84, n°1, mars 2015.
۱۳ – Adam Eliyahu Berkowitz, « $300 Million “Temple of Solomon” Built in Brazil », Israel365News, 18 octobre 2015.
-
Blair House, Washington, le 6 février 2025. Interview de Benyamin Nétanyahou par Paula White-Cain, diffusée sur la chaîne d’information israélienne Ch 12.DR
-
Washington, le 12 octobre 2025. Lou Engle (centre, avec une casquette) lors de la marche « Un million de femmes »Louis Engle / Facebook
-
11 novembre 2018. L’ancienne vice-ministre israélienne des Affaires étrangères, Tzipi Hotovely, avec le pasteur John Hagee (droite) lors d’un événement en l’honneur du rabbin Aryeh Scheinberg au ministère israélien des affaires étrangères.CJCUC / Wikimedia Commons
-
Jeudi 1er mai 2025. Le président étatsunien Donald Trump se prépare à signer un décret aux côtés de chefs religieux lors de la Journée nationale de la prière, dans la roseraie de la Maison-Blanche. Paula White-Cain est à gauche, en robe jaune.Molly Riley / White House / Flickr